Διόρθωση: τι ή ποιος;
Στόχος
|
Σε αυτό το άρθρο θα προβληματιστούμε σχετικά με τη σημασία του να κατευθύνουμε την κριτική μας προς την ακατάλληλη συμπεριφορά και να ενισχύουμε το άτομο. Η κριτική που κατευθύνεται στο πρόσωπο και όχι στη συμπεριφορά οδηγεί σε αντίθετες συνέπειες και κατ |
Συμβαίνει να μιλάμε χωρίς να σκεφτόμαστε. Συμβαίνει σε εμάς, συμβαίνει στους άλλους. Η ένταση της στιγμής, η βιασύνη, η επιπολαιότητα, τα πολλά συναισθήματα που διακυβεύονται... μπορεί να υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μιλάμε χωρίς να δίνουμε τη δέουσα βαρύτητα στα λόγια, με συνέπεια, με την πάροδο του χρόνου, να φτάνουμε σε δυσάρεστες καταστάσεις και εμπειρίες.
Όσον αφορά τη διόρθωση λαθών, ένα θέμα με το οποίο ασχολούμαστε εδώ και αρκετά άρθρα, το να σκεφτόμαστε προσεκτικά τι λέμε, η επιλογή της γλώσσας και η κατεύθυνση της κριτικής που ασκούμε αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία από ό,τι σε άλλες περιπτώσεις.
Σε ένα πλαίσιο μάθησης όπως ο αθλητισμός, είναι αναπόφευκτο, όπως έχω επανειλημμένα επισημάνει, να γίνονται λάθη και κακή συμπεριφορά.
Με τον όρο συμπεριφορά εννοούμε όλα όσα μπορούν να συμβούν εντός και εκτός γηπέδου: τακτικές επιλογές, τεχνικές χειρονομίες, συμπεριφορά στα αποδυτήρια, σχέσεις με τους συμπαίκτες... Τα παιδιά ενεργούν, κάνουν, επιλέγουν, κινούνται, συνάπτουν σχέσεις... κάνοντας κάνουμε λάθη.
Υπάρχουν πολλοί παίκτες, οπότε τα λάθη που βλέπουμε είναι πολλά. Η υπομονή μπορεί να αποτύχει, ο χρόνος είναι λίγος καθώς και τυραννικός. Οι εξωτερικές πιέσεις έχουν το τίμημά τους. Το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί ο προπονητής είναι αγχωτικό και γεμάτο συναισθήματα. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλείται να επιτελέσει το ρόλο του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να επιδιώξει τον κύριο στόχο: να εκπαιδεύσει και να αναπτύξει ανθρώπους καθώς και παίκτες. Η διαχείριση της στιγμής του λάθους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο καθίσταται θεμελιώδης ακριβώς για να επιτευχθεί ο στόχος και να μην λειτουργήσει ενάντια στην ανάπτυξη των παιδιών.
Όταν ο προπονητής διορθώνει, πρέπει πάντα να ξεκαθαρίζει ότι πρώτα απ' όλα έχει να κάνει με εύθραυστα πρόσωπα υπό κατασκευή, κρυστάλλινα δοχεία που πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε και η κατεύθυνση της κριτικής που ασκούμε μπορούν να ενισχύσουν και να ενδυναμώσουν τους νέους αυξάνοντας την εμπιστοσύνη τους στον εαυτό τους και στις δυνατότητές τους (παρά το λάθος) ή, αντίθετα, να τους υπονομεύσουν την αυτοπεποίθηση και την πεποίθησή τους ότι μπορούν να ξεπεράσουν τα όριά τους.
Γι' αυτό ο προπονητής δεν πρέπει να ολισθαίνει όταν διορθώνει τους νέους του. Ο προπονητής πρέπει πάντα να απευθύνει την κριτική, τη διόρθωση, την απογοήτευση στην ακατάλληλη συμπεριφορά και ποτέ στο άτομο. Αντίθετα, ο προπονητής δεν πρέπει να το κάνει στο πρόσωπο. Όταν έρχεται η ώρα της διόρθωσης, πρέπει να υπενθυμίζει στους αθλητές του την αξία τους και να επαναλαμβάνει την εμπιστοσύνη που δείχνει στις ικανότητες και τις δυνατότητές τους, ώστε να τους βοηθήσει να ξεπεράσουν το εμπόδιο με πεποίθηση και αποφασιστικότητα.
"Κάνατε λάθος, ταιριάζει ... αυτή η χειρονομία είναι ανακριβής ... ίσως θα ήταν πιο κατάλληλο αν είχατε επιλέξει να ..." είναι καλοί τρόποι για να κάνετε μια διόρθωση και να επισημάνετε πτυχές που πρέπει να αναθεωρηθούν.
"Τα κάνεις όλα λάθος ... αν το κάνεις αυτό σημαίνει ότι δεν σκέφτεσαι ... είσαι ηλίθιος αν συμπεριφέρεσαι έτσι ... σταμάτα εκεί, τα κάνεις όλα λάθος ... αυτό δεν είναι σωστό ..." Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν αμφισβητείται η συμπεριφορά, αλλά το άτομο: άλλοτε ευθέως, άλλοτε συγκαλυμμένα, χρησιμοποιούμε λέξεις που αμφισβητούν τον παίκτη στο σύνολό του.
Τέτοιου είδους συμπεριφορές και ρήσεις αποθαρρύνουν και αποθαρρύνουν τους νεαρούς ποδοσφαιριστές (θα έλεγα ότι αποθαρρύνουν τον καθένα!), οι οποίοι θα δυσκολευτούν να αντιδράσουν και να προτείνουν εποικοδομητικά και αποτελεσματικά τον εαυτό τους στην αναζήτηση διαφορετικών και χρήσιμων λύσεων και συμπεριφορών. Και όχι μόνο αυτό.
Η πιο σοβαρή συνέπεια μακροπρόθεσμα είναι η προσβολή της αυτοεικόνας και της ιδέας του ατόμου για τον εαυτό του: τα παιδιά θα αμφιβάλλουν για την αξία, τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους, θα χάσουν την αυτοπεποίθησή τους και την πεποίθησή τους για την επιτυχία, στοιχεία-κλειδιά τόσο για να πετύχουν στον αθλητισμό όσο και για να γίνουν επιτυχημένοι άνθρωποι στη ζωή.
