Θέση ελέγχου: Χρήση της επιτυχίας και της αποτυχίας για την απόκτηση ωφελειών

Στο ποδόσφαιρο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν επιτυχίες και αποτυχίες, νίκες και ήττες. Στην καριέρα μου ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής διαπίστωσα ότι υπάρχει έλλειμμα στην αναγνώριση της ευθύνης της επιτυχίας και της αποτυχίας από τους παίκτες. Πολλοί ποδοσφαιριστές επικεντρώνουν την αυτοεκτίμηση στα αποτελέσματά τους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που οδηγεί σε πολλούς αδύναμους παίκτες ή αθλητές που υποφέρουν συνεχώς από τις αποτυχίες τους και αυτό το μαρτύριο τους δυσκολεύει να γίνουν επαγγελματίες αθλητές.

Με τον τόπο ελέγχου μιλάμε για την υποκειμενική αντίληψη ενός παίκτη σχετικά με την αιτία ενός αποτελέσματος, δηλαδή σε ποια αιτία αποδίδει αυτή την επιτυχία ή αποτυχία. Είναι σημαντικό να εκπαιδεύουμε από την παιδική ηλικία για να αναπτύξουμε μια νοοτροπία που δημιουργεί ένα ρεαλιστικό locus of control.

Συνήθως, η ερώτηση είναι: πώς μπορώ να το διδάξω; Θα προσπαθήσω να απαντήσω προσφέροντάς σας μια προοπτική που πηγαίνει βαθύτερα από τις αισιόδοξες σκέψεις και τη θετικότητα, που είναι τόσο της μόδας στις μέρες μας.

Η πιο σημαντική πτυχή που προάγει ένα ποδοσφαιρικό κέντρο ελέγχου που υποστηρίζει μια ισχυρή νοοτροπία και ανθεκτικότητα είναι η διδασκαλία στα παιδιά να μάθουν τη διαδικασία δράση → αποτέλεσμα. Μια ενέργεια οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα- τα παιδιά ηλικίας 6 έως 8 ετών θα πρέπει να κατανοήσουν ότι οι ενέργειες είναι η πτυχή που μπορούν να ελέγξουν (καλύτερη ή χειρότερη) και αυτό εξαρτάται από τα ίδια, ενώ τα αποτελέσματα είναι αυτό που συμβαίνει ως συνέπεια.

Αργότερα, με παιδιά ηλικίας 9 έως 12 ετών, θα πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο αυτή η πτυχή, ιδίως ποιοι παράγοντες μπορούν να παρέμβουν στο ποδόσφαιρο.

( Η δική μου δράση + δράση συμπαικτών/αντιπάλων + παιδική χαρά + μπάλα + διαιτητής + καιρικές συνθήκες ) → Αποτέλεσμα

Αυτή είναι η πιο δύσκολη αλυσίδα για την κατανόηση, διότι περιλαμβάνει πολλές πτυχές που αυξάνουν ή μειώνουν την πιθανότητα αποτυχίας/επιτυχίας. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν τουλάχιστον τα νήπια αυτή τη διαδικασία: μπορούν να αρχίσουν να κατανοούν ότι τα λάθη είναι φυσιολογικά και συμβαίνουν όταν συνδυάζονται διάφοροι παράγοντες. Δεν μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερους παίκτες που δεν αποδέχονται την αποτυχία και απογοητεύονται αν κάνουν κάποιο λάθος, όταν ακόμη και οι πρωταθλητές του αθλητισμού μπορούν να αποτύχουν μερικές φορές.

Με τους παίκτες που είναι 13 ετών και άνω πρέπει να διδάξουμε αυτή τη διαδικασία κριτικής ανάλυσης. Αυτό ακριβώς είναι το σημείο όπου ένας παίκτης μπορεί να αναπτύξει ένα αποτελεσματικό κέντρο ελέγχου. Ο παίκτης θα μάθει πώς να κρίνει αν μια ενέργεια αναπτύσσεται σωστά (σε αυτή την περίπτωση, το μόνο που χρειάζεται είναι επανάληψη) ή αν δεν είναι (σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να τροποποιηθεί).

Η διαδικασία αυτή συνίσταται σε μια ανάλυση του αποτελέσματος, η οποία διερωτάται αν είναι αποτέλεσμα της δράσης ενός παίκτη ή εξωτερικών παραγόντων. Ας δούμε δύο παραδείγματα:

1. Ένας επιθετικός που βρίσκεται στην άκρη της περιοχής εκτελεί ένα όμορφο τεχνικό λάκτισμα που πηγαίνει ακριβώς προς τη γωνία του τέρματος, αλλά έχει αέρα και η μπάλα φεύγει έξω.

Το αποτέλεσμα είναι μια αποτυχία, αλλά μια κριτική ανάλυση αποκαλύπτει ότι οι τεχνικές επιδόσεις και η λήψη αποφάσεων ήταν στο σωστό σημείο και για το λόγο αυτό δεν πρέπει να υπάρχει απογοήτευση ούτε ενοχή. Ο παίκτης θα πρέπει να εξασκήσει αυτή την ικανότητα προκειμένου να επαναλάβει το ίδιο λάκτισμα σε άλλες περιστάσεις. Εάν ο προπονητής προάγει την αίσθηση του ελέγχου της ενέργειας, ο παίκτης θα αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Το γεγονός ότι ο άνεμος είναι εκτός του ελέγχου του παίκτη δεν θα δημιουργήσει απογοήτευση, σε αυτή την περίπτωση ο τόπος ελέγχου είναι εξωτερικός και εκτός του δικού μας ελέγχου.

2. Ας φανταστούμε ότι ο ίδιος παίκτης εκτελεί ένα κακής ποιότητας λάκτισμα χρησιμοποιώντας την άκρη του παπουτσιού και πετώντας την μπάλα προς τη λάθος κατεύθυνση, αλλά η μπάλα χτυπάει στο πόδι ενός αντιπάλου και πηγαίνει στο τέρμα.

Το αποτέλεσμα είναι προφανώς επιτυχημένο και ο παίκτης το απολαμβάνει, αλλά μια κριτική ανάλυση θα δείξει ότι ο παίκτης θα πρέπει να βελτιώσει την ικανότητά του στο λάκτισμα και να συνεχίσει να προπονείται, διότι με διαφορετικές συνθήκες δεν θα πετύχει γκολ. Ο τόπος ελέγχου είναι εξωτερικός. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι η επιτυχία που συνδέεται με τις ενέργειές μας (εσωτερική θέση ελέγχου) και τα λάθη που οφείλονται σε εξωτερικούς παράγοντες (εξωτερική θέση ελέγχου).

Αν διαβάσατε το προηγούμενο άρθρο μου, γνωρίζετε ότι χάρη στην ανάλυση της ευθύνης μιας επιτυχίας ή μιας αποτυχίας, ένας παίκτης δημιουργεί ένα κέντρο ελέγχου που "ανοσοποιεί" από τις διακυμάνσεις της διάθεσης λόγω των αποτελεσμάτων των ενεργειών- αυτό δίνει στους παίκτες ένα θετικό, χρήσιμο και διαρκές κίνητρο.

Η αντίληψή μας για τις αιτίες των αποτελεσμάτων δημιουργεί συχνά αρνητικές σκέψεις, ένταση και χαμηλή απόδοση μέχρι να εκτελέσουμε μια επιτυχημένη ενέργεια, η οποία μπορεί να συμβεί μετά από 1 λεπτό ή 45. Το πιο χρήσιμο πράγμα είναι να μην αισθανόμαστε εξαρτημένοι από τα αποτελέσματα των ενεργειών μας.

Oscar Bueno Abad - Ψυχολόγος Αθλητισμού και Απόδοσης, Προπονητής

Πηγή φωτογραφίας: RAI1_6562, Ben Sutherland https://www.flickr.com/photos/bensutherland/16512029881